“Mineral Esaslı Alev Geciktiricilerin Farklı Tür Polimerler Üzerindeki Etkileri” MGA-2022-43752 Kodlu İTÜ Genel Araştırma Projesi

Değişen ekosistem dolayısıyla gün geçtikçe artan yangınlar günümüzde insan yaşamını ve çevremizi etkileyen oldukça önemli bir konu haline gelmektedir. Bu nedenle alev geciktirici malzemeler de gün geçtikçe daha büyük önem arz etmektedir. Dünyada birçok alanda yaygın kullanım alanı bulunan plastiklerin ise neredeyse tamamı hidrokarbon esaslı olup yanma özelliğine sahiptir. Alev geciktirici katkı maddeleri ise yanmayı gerçekleştiren veya arttıran ortam ve koşulları kontrol etme yönünde işlev görürler. Alev geciktiriciler ortamdaki oksijeni yok ederek veya ısıyı absorblayıp su buharı ve/veya karbondioksit açığa çıkarak sıcaklığı düşürmektedir. Alev geciktiriciler temel olarak reaktif bazlı ve katkı bazlı olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Katkı bazlı alev geciktiriciler grubunda bulunan halojenli alev geciktiricilerin yanma sırasında ortaya çıkarmış olduğu zararlı gazlardan dolayı tüketimlerinde azalma eğilimleri ile birlikte mineral esaslı alev geciktiricilere olan ilgi artmaktadır. Bu çalışma kapsamında alev geciktirici özelliğine sahip cevherlerin zenginleştirilmesi gerçekleştirildikten sonra çeşitli plastikler üzerinde alev geciktiricilik özelliğinin araştırılması amaçlanmaktadır.

Otomotiv, elektrik ve tekstil gibi birçok uygulama alanında kullanılan alev geciktirici katkılı polimerler kullanıldıkları uygulama alanlarda büyük etkiler yaratmaktadır. Mineral bazlı alev geciktirici katkıların tercih edilme sebebi toksik gazlar açığa çıkarmamasıdır. Bu projede amaç, ülkemizde bulunan huntit ve brusit gibi cevher yataklarının değerlendirilmesi ve alev geciktirici olarak çeşitli plastiklerde (PE ve PP) kullanımının incelenmesidir. Bu kapsamda alev geciktirici ithalatını azaltmak ve yerli kaynaklı alev geciktirici üretimi sağlamak hedeflenmektedir.

Mineral bazlı alev geciktiriciler plastik malzemelerde dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır. Dolgu malzemeleri çoğunlukla maliyeti azaltmak için kullanılmaktadır fakat dolgu malzemeleri karıştırıldığı malzemenin özelliklerini iyileştirmek veya değiştirmek için kullanılmaktadır. Polimer malzemeler çok yüksek oranda hidrojen, karbon ve oksijen içeren bileşikler olduğundan çok kolay ve hızlı bir şekilde yanarlar. Alev geciktiriciler, aleve veya yüksek sıcaklıklara maruz kaldığında tutuşmayan, tutuşsa bile kendi kendine sönebilen malzemelerdir. Mineral esaslı alev geciktiriciler yan etkileri olmayan, çevre dostu ve düşük maliyetli katkı maddeleridir. Yerli bir kaynaklardan alev geciktirici özelliğe sahip cevher zenginleştirmesi yapılarak plastik gibi yaygın kullanım alanı bulunan malzemelere alev geciktirici özelliği kazandırmak ülke ekonomisine katkı sağlarken insanların ve yaşadığımız çevrenin güvenliğini de arttıracaktır. Bu proje kapsamında yapılacak olan Türkiye huntit ve brusit yataklarının fiziksel, kimyasal, fizikokimyasal ve mineralojik karakterizasyonu İTÜ Maden Fakültesi’nin Cevher Hazırlama Bölümü ve ESAN Eczacıbaşı tarafından gerçekleştirilecektir.